Μάθημα : Αγροτική Κοινωνιολογία

Στόχος αυτής της ενότητας είναι να εισάγει τον φοιτητή/τρια στο περιεχόμενο και στους βασικούς άξονες της μελέτης του αγροτικού χώρου στην Ελλάδα όπως έχει ιστορικά συγκροτηθεί από τις έρευνες ελλήνων και ξένων ερευνητών τις περασμένες δεκαετίες.

Στόχος εδώ είναι να παρουσιαστεί το θεωρητικό πλαίσιο και το περιεχόμενο της έννοιας της αγροτικής κοινότητας, το θεωρητικό και μεθοδολογικό εργαλείο του ‘ιδεότυπου’, οι λειτουργίες της αγροτικής κοινότητας και ο μετασχηματισμός της. Τέλος, παρουσιάζονται οι απόψεις του H. Mendras, κορυφαίου γάλλου αγροτοκοινωνιολόγου που έχει δουλέψει ερευνητικά στην Ελλάδα.

Η παρούσα ενότητα στοχεύει να συζητήσει τον μετασχηματισμό της αγροτικής κοινωνίας μέσα από διαδικασίες που συνδέονται με τον εκσυγχρονισμό της γεωργίας και την απογεωργοποίηση, την αναδιάρθρωση της βιομηχανίας και των υπηρεσιών στην ύπαιθρο, την ανάπτυξη της βιοτεχνολογίας και της αγροτοβιομηχανίας, και την δημιουργία μιας ‘νέας αγροτικότητας’.

Στόχοι είναι η εισαγωγή των φοιτητών στο δημογραφικό ζήτημα στις αγροτικές περιοχές της Ευρώπης και της χώρας και η ανάλυση των αλλαγών στην αγροτική και γεωργική απασχόληση. Η ανάλυση αυτή προχωρά στην συγκριτική παρουσίαση αυτών των χαρακτηριστικών στις διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες.

Στόχος της ενότητας είναι να συζητήσει τις διάφορες κινητικότητες που χαρακτηρίζουν τον αγροτικό χώρο είτε ως μορφές εξόδου είτε ως μορφές εισόδου εργατικού δυναμικού. Έτσι εισάγεται ο φοιτητής στην αγροτική έξοδο της μεταπολεμικής περιόδου, στις διεθνείς μεταναστευτικές εισροές στις αγροτικές περιοχές της νότιας Ευρώπης και της Ελλάδας για την οποία γίνεται ειδική αναφορά τόσο στα χαρακτηριστικά του σύγχρονου μεταναστευτικού φαινομένου όσο και στην παρουσία των μεταναστών ως εργατικό δυναμικό στην ελληνική γεωργία και ύπαιθρο στη βάση ευρημάτων πρόσφατων ερευνών.

Στόχος αυτής της ενότητας είναι να εισάγει τον φοιτητή/τρια στον θεσμό της αγροτικής οικογένειας, στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της σε σχέση με την αστική οικογένεια, στις λειτουργίες της οικογένειας και στην ιδιαίτερη σχέση που έχει η αγροτική οικογένεια με την παραγωγική της βάση που είναι η αγροτική εκμετάλλευση.

Στόχος της ενότητας είναι να εισάγει τον φοιτητή/τρια στην θεωρητική συζήτηση για τα χαρακτηριστικά του οικογενειακού μοντέλου παραγωγής στον αγροτικό χώρο εξετάζοντας τις βασικές θεωρίες όπως είναι αυτές της ‘μετάβασης’ και της ‘επιβίωσης’ της οικογενειακής γεωργίας στον καπιταλισμό.

1. Στόχος εδώ είναι να εισάγει τον φοιτητή στην συζήτηση για το ελληνικό παράδειγμα της οικογενειακής γεωργίας ως μοντέλο παραγωγής και τις θεωρητικές αναφορές που συνοδεύουν αυτή.
2. Στόχος επίσης είναι η περιγραφή, στη βάση ερευνητικών και στατιστικών δεδομένων, της σημερινής φυσιογνωμίας της οικογενειακής γεωργίας στην Ελλάδα.

Στόχος εδώ είναι η ένταξη της συζήτησης για την οικογενειακή γεωργία στην συζήτηση για την παγκοσμιοποίηση και τις επιπτώσεις που αυτή έχει για την λειτουργία της οικογενειακής γεωργίας.

Η ενότητα αυτή επιχειρεί να συνδέσει την συζήτηση που έχει προηγηθεί με την ανάπτυξη της αγροβιομηχανίας και το ‘σύστημα’ που αυτό συγκροτεί εντάσσοντας την τοπική παραγωγή σε ένα διεθνοποιημένο σύστημα παραγωγής και διακίνησης τροφίμων καθιστώντας αναγκαία μια διατομεακήπροσέγγιση της αγροτικής παραγωγής.

Στόχος εδώ είναι ο φοιτητής/τρια να ενημερωθεί, στη βάση πρόσφατων ευρημάτων, για τις επιπτώσεις της κρίσης στις αγροτικές περιοχές και τις διαφαινόμενες τάσεις επιστροφής στην ύπαιθρο αστικών πληθυσμών. Η έννοια της ‘ανθεκτικότητας’/resilience και της κινητικότητας εισάγονται ως ‘απαντήσεις’ στην κρίση και μια σειρά οικονομικά μεγέθη της γεωργίας και της υπαίθρου επανεξετάζονται.