1.6. Ανάλυση της αγροδιατροφικής εφοδιαστικής αλυσίδας

 

Τα συστήματα εφοδιαστικής αλυσίδας αγροδιατροφικών προϊόντων διακρίνονται από άλλες αλυσίδες εφοδιασμού λόγω των προϊόντων και των ενδιαφερομένων που εμπλέκονται σε αυτά. Τα αγροδιατροφικά προϊόντα έχουν πολλές διαφορετικές ιδιότητες που πρέπει να διατηρηθούν στα στάδια της αγροδιατροφικής εφοδιαστικής αλυσίδας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η διασφάλιση της ποιότητας και της ασφάλειας των προϊόντων είναι ο μόνος τρόπος για να επιβιώσουν σε όλα τα στάδια των αλυσίδων εφοδιασμού αγροδιατροφικών προϊόντων και να καταλήξουν να είναι κατάλληλα για κατανάλωση. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανάγκες και οι απαιτήσεις των καταναλωτών είναι αυξημένες, η ποιότητα της επεξεργασίας των προϊόντων μέσω της αγροδιατροφικής εφοδιαστικής επηρεάζει την προστιθέμενη αξία τους και συνεπώς την απόδοση.

Οι αλυσίδες εφοδιασμού αγροδιατροφικών προϊόντων αποτελούνται από διαφορετικά εμπλεκόμενα μέρη που συνδέονται μεταξύ τους «από το αγρόκτημα στο πιάτο», συμπεριλαμβανομένων των αγροτών, των μεταφορέων, των κατασκευαστών, των λιανοπωλητών και των καταναλωτών. Όλα τα μέρη εμπλέκονται στις δραστηριότητες διαχείρισης κινδύνου και οι ενέργειές τους θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τις διαδικασίες στρατηγικού σχεδιασμού. Στη συνέχεια παρουσιάζονται αναλυτικά τα βασικά στάδια της αγροδιατροφικής εφοδιαστικής αλυσίδας.

 

1.6.1.      Πρωτογενής παραγωγή

Ξεκινώντας από το χωράφι, τα αγροτικά προϊόντα πρέπει να πληρούν πολλά πρότυπα και οι διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στο στάδιο αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικές για την ποιότητα του τελικού προϊόντος. Η ποιότητα των προϊόντων επηρεάζεται ιδιαίτερα από περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως οι καιρικές συνθήκες και οι προσβολές από παθογόνους μικροοργανισμούς. Η ποιότητα και η διαθεσιμότητα των προϊόντων πρωτογενούς παραγωγής επηρεάζει άμεσα την ποσότητα και την ποιότητα των τελικών προϊόντων (Kontopanou & Tsoulfas, 2021). Η διοίκηση στο στάδιο αυτό επικεντρώνεται στη διασφάλιση της ποιότητας των προϊόντων και την εξασφάλιση της αναγκαίας ποσότητας παραγωγής ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες της αγοράς και να υπάρξει η λιγότερη δυνατή σπατάλη. Οι αποφάσεις στο στάδιο αυτό αφορούν την πρόβλεψη της ζήτησης και της διαμόρφωσης της παραγωγής αντίστοιχα.

 

1.6.2.      Αποθήκευση και μεταφορά

Στην περίπτωση των αγροδιατροφικών προϊόντων, η αποθήκευση και η μεταφορά παίζουν ιδιαίτερο ρόλο στην εφοδιαστική αλυσίδα. Λόγω του μικρού χρόνου ζωής των προϊόντων, οι συνθήκες αποθήκευσης και μεταφοράς διέπονται από αυστηρά κριτήρια θερμοκρασίας, υγρασίας και πληρότητας. Τα τελευταία χρόνια και ύστερα από την πρόσφατη πανδημία COVID-19, υπάρχει η τάση διαμόρφωσης βραχέων εφοδιαστικών αλυσίδων, ώστε να μειώνονται οι απώλειες προϊόντων κατά τα στάδια αποθήκευσης και μεταφοράς (Paciarotti & Torregiani, 2021). Επομένως, είναι ιδιαίτερα σημαντικός ο σχεδιασμός και η οργάνωση του συστήματος αποθήκευσης και διακίνησης των προϊόντων και η βελτιστοποίηση των αντίστοιχων διεργασιών.

 

1.6.3.      Επεξεργασία

Στο στάδιο της επεξεργασίας στην εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων λαμβάνουν χώρα ιδιαίτερα πολύπλοκες διεργασίες. Τόσο από την πλευρά της ποιότητας όσο και από την πλευρά της ασφάλειας των προϊόντων ο σχεδιασμός του σταδίου αυτού απαιτεί ιδιαίτερα προσεκτικούς χειρισμούς. Το στάδιο της επεξεργασίας είναι επίσης σημαντικό ως εργαλείο απόδοσης προστιθέμενης αξίας στο τελικό προϊόν. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται στο στάδιο αυτό απαιτούν την ανάλυση διαφόρων παραμέτρων και την εύρεση της χρυσής τομής μεταξύ ποιότητας και κόστους. Ο στρατηγικός σχεδιασμός επιχειρήσεων που απασχολούνται σε αυτόν τον τομέα επηρεάζει ιδιαίτερα την πορεία και την διαμόρφωση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος της αγροδιατροφικής εφοδιαστικής αλυσίδας. Οι αποφάσεις που σχετίζονται με την οργάνωση και τον σχεδιασμό του χώρου και του τρόπου επεξεργασίας των προϊόντων είναι ιδιαίτερα κρίσιμες για την εφοδιαστική αλυσίδα.

 

1.6.4.      Διάθεση

Η διάθεση των αγροδιατροφικών προϊόντων γίνεται είτε απευθείας στον καταναλωτή, είτε σε επιχειρήσεις εστίασης. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, η μεταφορά προς το τελικό σημείο πώλησης είναι ιδιαίτερα σημαντική. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τηρούνται όλα τα απαραίτητα κριτήρια ποιότητας, ακόμα και σε αυτό το τελευταίο στάδιο. Επιπλέον, οι πληροφορίες που φτάνουν από τους τελικούς χρήστες των προϊόντων θα πρέπει να διαμοιράζονται και να κοινοποιούνται σε όλους τους εμπλεκόμενους προκειμένου να επιτευχθεί η εναρμόνιση της εφοδιαστικής αλυσίδας. Και σε αυτό το στάδιο, η ζήτηση πρέπει να προβλέπεται με την καλύτερη δυνατή ακρίβεια και τα αποθέματα να διαχειρίζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγεται η απώλεια ή σπατάλη προϊόντων.