1.2. Σχεδιασμός λειτουργιών και απόδοση της αγροδιατροφικής εφοδιαστικής αλυσίδας

Ο σχεδιασμός των λειτουργιών και η απόδοση των εφοδιαστικών αλυσίδων έχουν μελετηθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια και έχουν προταθεί ποικίλα πλαίσια τα οποία περιγράφουν τους παράγοντες που επηρεάζουν την συνολική απόδοση. Αρχικά, η επίτευξη της μέγιστης απόδοσης μίας εφοδιαστικής αλυσίδας θεωρούνταν πως εξαρτάται από το κόστος και την ποιότητα σε συνάρτηση με τον χρόνο (Ahmed, 2021). Τα πιο σύγχρονα μοντέλα όμως έχουν εισαγάγει κάποιες επιπλέον παραμέτρους στην εξίσωση της απόδοσης της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπως αυτές της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας (Lamine, 2015).

Υπάρχουν οι εξής τέσσερις βασικές προσεγγίσεις όσον αφορά στον σχεδιασμό της λειτουργίας των εφοδιαστικών αλυσίδων:

• Σχεδιασμός με επίκεντρο την αποδοτικότητα: Η βασική ιδέα του εν λόγω σχεδιασμού είναι να χρησιμοποιηθούν οι διαθέσιμοι πόροι (υλικό, χρόνος, κεφάλαιο, τεχνολογία, και εργασία) με τον υψηλότερο δυνατό βαθμό αποτελεσματικότητας για την αποφυγή απωλειών και τη μεγιστοποίηση του κέρδους (Voulgaris & Lemonakis, 2013).
• Σχεδιασμός με επίκεντρο την ανταποκρισιμότητα: Οι εφοδιαστικές αλυσίδες στοχεύουν στη γρήγορη ανταπόκριση και την ικανοποίηση των επιθυμιών των πελατών, προσφέροντας διαφοροποιημένα προϊόντα (Gunasekaran et al., 2008).
• Σχεδιασμός με επίκεντρο την ανθεκτικότητα: Οι ανθεκτικές εφοδιαστικές αλυσίδες έχουν σχεδιαστεί για να απορροφούν απρόβλεπτες, σοβαρές διαταραχές (π.χ. φυσικές καταστροφές, πυρκαγιές σε εγκαταστάσεις, απεργίες, ή επιδημικές εξάρσεις) και στη συνέχεια να αποκαθιστούν την λειτουργία τους, προσαρμοσμένες στη νέα τάξη πραγμάτων. Η ανθεκτικότητα βοηθά στην άμβλυνση των επιπτώσεων των επερχόμενων διαταραχών και στην επαναφορά στην προηγούμενη ή ακόμα και σε καλύτερη κατάσταση (Ali et al., 2021).
• Σχεδιασμός για βιωσιμότητα: Οι βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού στοχεύουν στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων στη φύση και την κοινωνία των διαδικασιών που λαμβάνουν χώρα σε αυτές, (π.χ. εκπομπές CO₂ ή άδικες συνθήκες εργασίας). Οι βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού και οι δράσεις τους είναι χτισμένες γύρω από τον τριπλό άξονα της βιωσιμότητας, περιβάλλον-κοινωνία-οικονομία (Govindan, 2018).

Στην πραγματικότητα, οι σύγχρονες εφοδιαστικές αλυσίδες στοχεύουν στην ανάπτυξη ενός ολιστικού μοντέλου προσέγγισης του σχεδιασμού των λειτουργιών για την επίτευξη της επιθυμητής απόδοσης σε όλα τα πεδία.

Ο σχεδιασμός μίας εφοδιαστικής αλυσίδας μπορεί να γίνει με τη χρήση μοντέλων βελτιστοποίησης και προσομοίωσης που λαμβάνουν υπόψη διάφορες παραμέτρους, όπως (Ivanov et al., 2016): τρόπος αναπλήρωσης αποθέματος, δυναμικότητα παραγωγικών μονάδων και αποθηκών, τρόποι και κόστη μεταφοράς, κόστη διατήρησης αποθέματος, σταθερά κόστη, ετήσια ζήτηση, διακύμανση ζήτησης, χρόνος ανταπόκρισης.