ΜΟΥΣΕΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ

Βασιλική Παπαγεωργίου

Περιγραφή

Το μάθημα ΜΟΥΣΕΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ καλύπτει ένα εύρος θεματικών ενοτήτων στις οποίες κατανέμεται η ύλη,  και ανταποκρίνεται στις σύγχρονες γνωστικές απαιτήσεις και προκλήσεις του συγκεκριμένου γνωστικού πεδίου.

Σκοπός του μαθήματος είναι, σε ένα πρώτο επίπεδο, η εξοικείωση των φοιτητών/τριών με το θεωρητικό και αναλυτικό πλαίσιο για τη μελέτη των μουσείων  σε μια διεπιστημονική προσέγγιση. Οι φοιτητές/ τριες εμβαθύνουν σε θεματικές που άπτονται των πιο καίριων ζητημάτων που μελετώνται στις μουσειακές σπουδές στον ακαδημαϊκό χώρο σήμερα.

Παράλληλα, επιδιώκεται  να αποκτήσουν ή/και να διευρύνουν τις γνώσεις τους  για τις νέες τάσεις στο χώρο των μουσείων/πολιτιστικών οργανισμών, της τέχνης και ευρύτερα της διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς σήμερα.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο, σκοπός είναι η εξοικείωση με τις νέες εξειδικεύσεις και τα επαγγέλματα που ανακύπτουν στο χώρο του πολιτισμού. Το μάθημα επιδιώκει να εμφυσήσει στους φοιτητές/ τριες αγάπη για τους επαγγελματικούς χώρους που σχετίζονται με

Περισσότερα  

Ενότητες

Εισαγωγή στις βασικές θεωρητικές έννοιες και αναλυτικά πλαίσια του μαθήματος. Η Νέα Μουσειολογία και γενικά η διεύρυνση των μουσειακών σπουδών  τις τελευταίες τρεις  δεκαετίες. Η αμφισβήτηση παλαιότερων   προσεγγίσεων του μουσείου. Διεπιστημονικότητα και η συμβολή της κοινωνικής και πολιτισμικής θεωρίας.

Η έννοια της αφήγησης και της αναπαράστασης (representation). Πώς δημιουργούμε πολιτιστικά δεδομένα- πολιτιστικό περιεχόμενο.  Πώς παράγεται το νόημα μέσα από τεχνικές και μέσα (επιλογή του υλικού, έκθεσή του, τεκμηρίωση, επιλογή θεματικών κλπ.). Η έννοια της ερμηνείας: το κοινό ως ερμηνευτής πολιτιστικού περιεχομένου. Η μετάβαση από τις νεωτερικές "μεγάλες" αφηγήσεις στη μετανεωτερικότητα της μερικής/ αποσπασματικής αλήθειας.

 

Ιδεολογία/ γνώση/ εξουσία: τα μουσεία διαχρονικά ως φορείς γνώσης και εξουσίας.

Η συλλογή, ταξινόμηση, έκθεση ως πρακτικές που παράγουν εξουσία. Μουσεία και πολιτική. Τα μηνύματα του μουσείου: ουδέτερα ή ιδεολογικά φορτισμένα;  Ο ICOM (διεθνές συμβούλιο μουσείων) και οι νέοι ορισμοί του μουσείου (πιο πολιτικά προσανατολισμένοι). Ο σύγχρονος εκπαιδευτικός ρόλος του μουσείου: τι είδους γνώση, τι είδους εκπαίδευση σήμερα;

 

Εθνογραφικά μουσεία: η γέννηση των εθνογραφικών μουσείων ως αποτέλεσμα της αποικιοκρατίας.  Το Μουσείο Pitt Rivers στην Οξφόρδη. Η “δύση” και “οι άλλοι”.

 Η λαογραφική παράδοση και τα μουσεία στην Ελλάδα και στον ευρωπαϊκό χώρο. Παράδοση και νεωτερικότητα.

 

 

Συλλογικές ταυτότητες και μουσεία: ο  ρόλος των εθνικών μουσείων διαχρονικά. Διαφορετικές εκδοχές παρουσίασης ταυτοτήτων σε χώρες με διαφορετικό  ιστορικό/ πολιτισμικό υπόβαθρο: εστίαση σε περιπτώσεις όπως το Μουσείο Τε Πάπα, πολυπολιτισμική Ν.Ζηλανδία ή το Μουσείο Νήσου Ρόντεν, καθεστώς Απαρτχάιντ.

Η περίπτωση της διαχείρισης πολιτισμικής ταυτότητας και κληρονομιάς από τα κράτη της πρώην Ανατολικής Ευρώπης. Η περίπτωση της Ινδιάνικης ταυτότητας και της διαχείρισης / αναπαράστασής της στα αμερικανικά  μουσεία σήμερα.

 

Μουσεία και μνήμη:

Πώς διαφυλάσσεται η συλλογική μνήμη και ποιος ο ρόλος των μουσείων σε αυτές τις διαδικασίες. Εστίαση σε περιπτώσεις όπως α. Τα εβραϊκά μουσεία ολοκαυτώματος. β. Τα μουσεία της μαύρης σκλαβιάς.

 

Μουσεία και πολιτισμικές συγκρούσεις, τα μουσεία ως πεδία συγκρούσεων:

Εστίαση σε περιπτώσεις συγκρούσεων  π.χ. η αναπαράσταση του γκέτο του Χάρλεμ, και οι αντιδράσεις που ξεσήκωσε από ποικίλες μεριές, το μουσείο της μετα-απαρτχάιντ εποχής, η περίπτωση του Enola Gay κλπ.

 

Η σημασία της καταστροφής πολιτισμικών μνημείων και τεκμηρίων ιθαγενών πληθυσμών της Αμερικής παλαιότερα ή από τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν σήμερα. Κλοπή και υφαρπαγή π.χ. περίπτωση γλυπτών Παρθενώνα

 

Ο κόσμος της τέχνης: τα δίκτυα κοινωνικών σχέσεων, το υλικό και συμβολικό κεφάλαιο της τέχνης. Οι ισχυροί της τέχνης (συλλέκτες). Η σύγχρονη τέχνη και η πρωτοπορία. 

 

Πολιτισμική σύγκλιση και σχέση μουσείων με τις υπόλοιπες πολιτιστικές βιομηχανίες. Τα μουσεία ως μέσα (media) και η ψηφιακή αναπαράσταση των μουσείων στον κυβερνοχώρο.

 

 

Όψεις του  μεταμοντέρνου μουσείου. Εξωστρέφεια, θέαμα, πολιτιστικά events, χορηγίες. Τα όρια του σύγχρονου πολιτιστικού marketing. κριτική προσέγγιση και προβληματισμός: πόσο “ανοιχτό” μπορεί να είναι το μουσείο σήμερα;

 

Αστική και περιφερειακή ανάπτυξη, πολιτιστικός τουρισμός και μουσεία: τα μουσεία και η σχέση τους με τις τοπικές κοινωνίες. Μουσείο και κοινότητα.

 

Το μουσειακό επάγγελμα σήμερα. Ζητήματα ηθικής και δεοντολογίας. Νομικά ζητήματα και διαχείριση συγκρούσεων. Μουσεία και το ηθικό αίτημα της  αποαποικιοποίησης στον 21ο αι.

 

Παρουσίαση εργασιών. Συζήτηση.

Ημερολόγιο